2024年3月27日发(作者:五下数学试卷分析期末题)
用构造法求数列的通项公式
上海外国语大学嘉定外国语实验学校 徐红洁
在高中数学教材中,有很多已知等差数列的首项、公比或公差(或者通过计
算可以求出数列的首项,公比),来求数列的通项公式。但实际上有些数列并不是等
差、等比数列,给出数列的首项和递推公式,要求出数列的通项公式。而这些题目
往往可以用构造法,根据递推公式构造出一个新数列,从而间接地求出原数列
的通项公式。对于不同的递推公式,我们当然可以采用不同的方法构造不同的
类型的新数列。下面给出几种我们常见的构造新数列的方法:
一.利用倒数关系构造数列。
11
4(nN),
求a
n
例如:
数列{a
n
}
中,若
a
1
2,
a
n1
a
n
1
,则b
n1
b
n
+4,
设b
n
a
n
即
b
n1
b
n
=4,
{b
n
}是等差数列。
可以通过等差数列的通项公式求出
b
n
,然再求后数列{ a
n
}的通项。
11
,(nN),
求a
n
练习:1)数列{ a
n
}中,a
n
≠0,且满足
a
1
,a
n1
1
2
3
a
n
2)数列{ a
n
}中,
a
1
1,a
n1
2a
n
,
求a
n
通项公式。
a
n
2
3)数列{ a
n
}中,
a
1
1,a
n
0,且a
n
2a
n
a
n1
a
n1
0(n2,nN),
求a
n
.
二.构造形如
b
n
a
n
的数列。
例:正数数列{ a
n
}中,若
a
1
5,a
n1
a
n
4(nN),求a
n
解:设
b
n
a
n
,则b
n1
b
n
4,即b
n1
b
n
4
2
22
2
数列{b
n
}是等差数列,公差是4,b
1
a
1
25
2
b
n
25(n1)(4)294n
即a
n
294n
a
n
294n,(1n7,nN)
2
练习:已知正数数列{ a
n
}中,
a
1
2,a
n
2a
n1
(n2,nN)
,
求数列{ a
n
}的通项公式。
三.构造形如
b
n
lga
n
的数列。
例:正数数列{ a
n
}中,若a
1
=10,且
lga
n
解:由题意得:
即
b
n
1
,
b
n1
2
1
lga
n1
,(n2,nN),
求a
n
.
2
lga
n
1
,可设b
n
lga
n
,
lga
n1
2
1
1
b
n
是等比数列,公比为,b
1
lg101
2
11
b
n
1()
n1
()
n1
,(nN)
.
22
()
n1
1
n1
即
lga
n
(),a
n
10
2
2
1
练习:(选自2002年高考上海卷)
2
数列{ a
n
}中,若a
1
=3,
a
n1
a
n
,n是正整数,求数列{ a
n
}的通项公式。
四.构造形如
b
n
a
n
m
的数列。
例:数列{ a
n
}中,若a
1
=6,a
n+1
=2a
n
+1, 求数列{ a
n
}的通项公式。
解:a
n+1
+1=2a
n
+2, 即a
n+1
+1=2(a
n
+1)
设 b
n
= a
n
+1, 则b
n
= 2 b
n-1
则数列{ b
n
}是等比数列,公比是2,首项b
1
= a
1
+1=7,
b
n
72
n1
,即a
n
172
n1
a
n
72
n1
1
,
(nN)
构造此种数列,往往它的递推公式形如:
a
n1
ca
n
d,(c1)和S
n
a
n
n2的形式
。
如:a
n+1
=c a
n
+d,设可化成a
n+1
+x=c(a
n
+x),
a
n+1
=c a
n
+(c-1)x
用待定系数法得: (c-1)x=d
d
∴ x=.
c1
又如:S
n
+a
n
=n+2,
则 S
n-1
+a
n-1
=n+1,
二式相减得:S
n
-S
n-1
+a
n
-a
n-1
=1,即a
n
+a
n
-a
n-1
=1,
∴ 2 a
n
-a
n-1
=1,
11
a
n
=a
n-1
+.
22
1
如上提到b
n
= a
n
+d = a
n
–1
c1
练习:1.数列{ a
n
}满足a
n+1
=3a
n
+2, 求a
n
2.数列{ a
n
}满足S
n
+a
n
=2n+1,求a
n
五.构造形如
b
n
a
n1
a
n
的数列。
例:数列{ a
n
}中,若a
1
=1,a
2
=3,a
n+2
+ 4 a
n+1
- 5a
n
=0 (n
N),求a
n
。
解: a
n+2
+ 4 a
n+1
- 5a
n
=0得: a
n+2
- a
n+1
= - 5(a
n
+1
- a
n
)
设b
n
= a
n
+1
-a
n
,
则数列{ b
n
}是等比数列,公比是-5,首项b
1
= a
2
- a
1
=2,
∴a
n
+1
-a
n
=2•(-5)
n-1
即a
2
-a
1
=2•(-5)
a
3
-a
2
=2•(-5)
2
a
4
-a
3
=2•(-5)
3
┄
a
n
-a
n
-1
=2•(-5)
n-2
以上各式相加得:a
n
-a
1
=2•[(-5)+(-5)
2
+(-5)
3
+┄+(-5)
n-1
]
2
n1
1(5)
即:a
n
-a
1
=2•
1(5)
4(5)
n1
1(5)
n1
a
n
1
,即
a
n
,(n
N)
3
3
当递推公式中,a
n
+1
与a
n
的系数相同时,我们可构造b
n
= a
n
+1
-a
n
,
然后用
叠加法得:b
1
+b
2
+b
3
+b
4
+┄+b
n
= a
n
-a
1
通过求出数列{b
n
}前n-1项和的方法,求出数列{ a
n
}的通项公式。
1) 当递推公式中形如:
a
n+1
=a
n
+an+b ; a
n+1
=a
n
+q
n
(q≠1) ; a
n+1
=a
n
+q
n
+an+b 等情形时,
可以构造b
n
= a
n
+1
-a
n
,得: b
n
= an+b; b
n
= q
n
; b
n
=q
n
+an+b。
求出数列前n-1项的和T
n-1
,
a(n1)n
T
n-1
=
(n1)b
;
2
q(1q
n1
)
T
n-1
=;
1q
q(1q
n1
)
a(n1)n
T
n-1
=+
(n1)b
1q
2
a(n1)n
即: a
n
-a
1
=
(n1)b
;
2
q(1q
n1
)
a
n
-a
1
=;
1q
q(1q
n1
)
a(n1)n
a
n
-a
1
=
(n1)b
+
1q
2
a(n1)n
从而求出 a
n
=a
1
+
(n1)b
;
2
q(1q
n1
)
a
n
= a
1
+;
1q
q(1q
n1
)
a(n1)n
a
n
=a
1
+。
(n1)b
+
1q
2
2)当递推公式中形如:
1
11
a
n+1
=a
n
+;a
n+1
=a
n
+;a
n+1
=a
n
+等情形
(2n1)(2n1)
n(n1)
nn1
1
11
可以构造b
n
= a
n
+1
-a
n
,得::b
n
=;b
n
=;b
n
=
(2n1)(2n1)
n(n1)
nn1
11111
)
;b
n
=
n1n
即b
n
=
;b
n
=
(
nn122n12n1
从而求出求出数列前n-1项的和T
n-1
,
111
)
;T
n-1
=
n1
T
n-1
=
1
;T
n-1
=
(1
n22n1
1
即: a
n
-a
1
=
1
;
n
11
)
; a
n
-a
1
=
(1
22n1
3
a
n
-a
1
=
n1
1
从而求出 a
n
=a
1
+
1
;
n
11
a
n
= a
1
+
(1)
;
22n1
a
n
=a
1
+
n1
练习:1)数列{ a
n
}中,若a
1
=1,a
n+1
-a
n
=2n, 求通项a
n.
2)数列{ a
n
}中,若a
1
=1,a
n+1
-a
n
=2
n
, 求通项a
n.
3) 数列{ a
n
}中,若a
1
=2,
a
n1
a
n
2
n
n
,求通项a
n.
a
六.构造形如
b
n
n1
的形式。
a
n
例:数列{ a
n
}中,若a
1
=1,
(n1)a
n1
na
n
,求a
n.
a
n
解:由
(n1)a
n1
na
n
得:
n1
a
n
n1
aa
aa
123n1
∴
2
,
3
,
4
,…
n
a
1
2a
2
3a
3
4a
n1
n
a
1
用累乘法把以上各式相乘得:
n
a
1
n
1
∴
a
n
。
n
当递推公式形如:
a
n
q
n
a
n
;
(n1)a
n1
na
n
;
na
n1
(n1)a
n
等形式,
我们可以构造
b
n
a
n1
。
a
n
可得:
b
n
q
n
;
b
n
然后用叠乘法得:
b
1
b
2
b
3
b
n1
nn1
;
b
n
.
n1n
a
n
。
a
1
令数列{b
n
}的前n-1项的积为A
n-1
,则
n(n1)
11
A
n1
q
2
;
A
n1
;
A
n1
nn
n(n1)
a
n
aa
11
q
2
;
n
;
n
从而得到:
a
1
a
1
n
a
1
n
11
;
a
n
a
1
。
nn
练习:1)数列{ a
n
}中,若a
1
=2,
a
n
2
n
a
n
,求a
n.
七.构造形如
b
n
a
n1
ma
n
的形式。
a
n
a
1
q
n(n1)
2
;
a
n
a
1
例:数列{ a
n
}中,a
1
=2,S
n
=4a
n-1
+1,求a
n.
解:
S
n
=4a
n-1
+1,S
n-1
=4a
n-2
+1
二式相减:
S
n
-S
n-1
=4a
n-1
-4a
n-2
a
n
=4a
n-1
-4a
n-2
a
n
-2a
n-1
=2(a
n-1
-a
n-2
)
设b
n
=a
n+1
-2a
n
,
4
当递推公式形如 S
n+1
=4a
n
+2;a
n+2
=pa
n+1
+qa
n
(p+q=1) 等形式时,因
a
n
-2a
n+1
=2(a
n+1
-2a
n
);a
n+2
-a
n+1
=(p-1)(a
n+1
-a
n
),
我们构造b
n
=a
n+1
-2a
n
; b
n
=a
n+1
-a
n
,
由等比数列知识得b
n
=(a
2
-a
1
)·2
n-1
; b
n
=(a
2
-a
1
)·(p-1)
n-1
从而得到a
n+1
=2a
n
+(a
2
-a
1
)2
n-1
;a
n+1
=a
n
(a
2
-a
1
)(1-q)
n-1
由类型四求出a
n
。
总之 ,对于很多数列,我们都可以由递推公式构造新数列的方法求出他们
的通项公式。当然,在教学中我们应当充分调动学生的积极性,努力培养学生
的创造能力,让学生自己去构造,自己去探索,使学生亲尝到成功乐趣,激起
他们强烈的求知欲和创造欲。
5
更多推荐
公式,构造,学生,递推,通项,乘法,数学试卷,练习
发布评论